Bank Dyskontowy - ulica Fredry

Wybudowany w latach 1896-1897, kilka lat później podwyższony o jedno piętro. Elegancki neorenesansowy gmach przetrwał II wojnę światową, niestety po wojnie został zdewastowany, odnowiony dopiero w 1990 roku w trochę zmienionej formie (zabrakło pięknych szczytowych wykończeń). Ale i tak ma kilka interesujących szczegółów ozdobnych, dla których warto mu się przyjrzeć dokładniej.

Lokalizacja: Śródmieście

Jazdów - kolonia domków fińskich

Na tyłach Parku Ujazdowskiego, wśród zieleni, wznosi się kolonia drewnianych domków fińskich. Domki, które wcześniej przekazane były przez Finów Związkowi Radzieckiemu, w 1945 roku zostały dostarczone do Warszawy drogą kolejową przez Armię Czerwoną. Osiedle przeznaczone było przede wszystkim dla ludzi odbudowujących stolicę. Z konstrukcji całego domku jedynie instalacje elektryczne pochodziły z Polski. Była to inwestycja planowana na 5 lat, a osiedle przetrwało do dziś, chociaż mocno zmniejszone. Większość domków jest bardzo zadbana, a cała okolica dosłownie tonie w zieleni.  Jest to wyjątkowe miejsce, oaza spokoju i niepowtarzalnego klimatu.

Lokalizacja: Śródmieście

Kamienne Schodki

Ulica wytyczona na skarpie, łącząca Stare Miasto z terenami nad Wisłą. W XVI wieku była wykorzystywana do noszenia wody z rzeki. Pod koniec XVIII wieku, w związku z wymianą drewnianych schodów na kamienne, ulica zyskała aktualną nazwę. W XIX i XX wieku bardzo lubiana przez artystów oraz prostytutki. Podczas II wojny światowej w całości zniszczona, po wojnie w części odbudowana, a częściowo zrekonstruowana i do dziś kilka razy remontowana. Na dwie części dzieli ją ulica Brzozowa – ja wolę tę niższą część.

Lokalizacja: Śródmieście

Teatr Baj

Najstarszy w Polsce teatr lalek ma swoją siedzibę w byłym Gmachu Wychowawczym Warszawskiej Gminy Starozakonnych im. Michała Bergsona, wybudowanym w latach 1911-1914. W bardzo przestronnym i nowoczesnym wtedy budynku mieściła się ochronka dla dzieci, przytułek, szkoła żydowska i synagoga, do której wchodziło się wprost z ulicy. Po II wojnie światowej zdewastowana przez Niemców synagoga została zaadoptowana na potrzeby Teatru Żydowskiego, a od 1953 roku mieści się tam Teatr Baj. Jest to jeden z niewielu tak dobrze do dziś zachowanych zabytków kultury żydowskiej w Warszawie.

Lokalizacja: Praga Pn.

Cmentarz Powązkowski

Jeden z pierwszych cmentarzy w Europie. Założony w 1790 roku był dla mieszkańców zupełną nowością, gdyż do tej pory zmarłych chowano w podziemiach kościołów lub w ich pobliżu. W czasie II wojny światowej między grobami toczyły się walki, czołgi niszczyły nagrobki, a w katakumbach ukrywano Żydów i broń. Po wojnie odbudowano zniszczony kościół i katakumby. Cmentarz 19-krotnie zwiększał swoją powierzchnię, obecnie zajmuje 43 ha i cały jest objęty ochroną konserwatorską. Jest to jeden z najpiękniejszych cmentarzy w Warszawie. Szczególną uwagę przyciągają eleganckie rzeźby na nagrobkach, tworząc niezapomnianą atmosferę tego stylowego miejsca.

Lokalizacja: Wola

Centrum Zdrowia Dziecka – relief z metalowych odpadów

W latach 70-tych XX wieku w Centrum Zdrowia Dziecka w Międzylesiu zostały zaprojektowane mozaikowe elewacje na ponad 200-metrowej powierzchni fasady. Jednak zbyt wysoka cena szkła importowanego oraz słabe wykonanie ścian sprawiły, że plany z kamieniami i ceramiką trzeba było odrzucić.  Wśród głosów z pomysłami o zwykłym otynkowaniu ścian wybił się pomysł Kazimierza Gąsiorowskiego (artysty plastyka znanego z dekoracji obiektów publicznych), który zaprojektował dekoracje z metalowych odpadów przekazanych nieodpłatnie z fabryki kuchenek gazowych. W 1978 roku kolorowe wtedy odpady zostały wkomponowane w ściany fasady, stając się największą w Polsce dekoracją plastyczną w architekturze. Każdy metalowy element został świadomie użyty przez artystę. I chociaż kolory dawno wyblakły, a metale pokryły się rdzą  i brudem, nadal tworzą niesamowity efekt jako całość i wywołują podziw nad tak niecodziennym ich wykorzystaniem.

Lokalizacja: Wawer, Międzylesie

Plac Hallera

Stanowi centrum osiedla Praga II. Zbudowany został w latach 1952-1954 na terenie byłych rosyjskich koszarów. Plac otoczony jest monumentalnymi budynkami w stylu socrealistycznym, wypełniony zielenią, z fontanną w punkcie centralnym. Według mnie sam plac jest dosyć przeciętny, ale otaczająca go zabudowa jak najbardziej warta poznania: dzięki kolorowym elewacjom z prasowanego wapienia kieleckiego, budynki stylowo skłaniają się ku modernizmowi, tworząc wyjątkowy efekt.

Lokalizacja: Praga Pn.